Microsoft hesabıyla oturum açın
Oturum açın veya hesap oluşturun.
Merhaba,
Farklı bir hesap seçin.
Birden çok hesabınız var
Oturum açmak istediğiniz hesabı seçin.

Microsoft Access'i kullanırken, çoğunlukla doğrudan verilerinizde yer almayan değerlerle çalışmanız gerekir. Örneğin, bir siparişin satış vergisini veya siparişin kendi toplam değerini hesaplamak istersiniz. İfadeleri kullanarak bu değerleri hesaplayabilirsiniz. İfadeleri kullanmak için, önce düzgün söz dizimini kullanarak bunları yazarsınız. Söz dizimi, ifadedeki sözcüklerin ve simgelerin doğru bir şekilde bir araya getirilmesini sağlayan kurallar kümesidir. Başlangıçta, Access'deki ifadeleri okumak biraz zordur. Ama ifade söz dizimi iyi anlaşıldığında ve biraz da alıştırma yapıldığında çok daha kolaylaşır.

Bu makalede

İfadelere genel bakış

Bir ifade, şunların bir bölümünün veya tümünün birleşimidir: tek bir değer olarak değerlendirilen yerleşik veya kullanıcı tanımlı işlevler, tanımlayıcılar, işleçler, değerler ve sabitler.

İfadenin bileşenleri

Örneğin, aşağıdaki ifade yaygın bileşenleri içerir:

=Sum([Purchase Price])*0.08 
  • Sum() yerleşik bir işlevdir

  • [Purchase Price] bir tanımlayıcıdır

  • * bir matematiksel işleçtir

  • 0.08 bir sabittir

Bu ifade, bir grup öğenin satış vergisini hesaplamak için form alt bilgisindeki veya rapor alt bilgisindeki bir metin kutusunda kullanılabilir.

İfadeler, bu örnekte gösterildiğinden çok daha karmaşık veya çok daha basit olabilir. Örneğin, bu Boole ifadesi yalnızca bir işleç ve bir sabitten oluşur:

>0

Bu ifade şunları döndürür:

  • 0'dan büyük bir sayıyla karşılaştırıldığında True.

  • 0'dan küçük bir sayıyla karşılaştırıldığında False.

Bu ifadeyi, yalnızca pozitif değerlerin girildiğinden emin olmak için bir denetimin veya tablo alanının Validation Rule özelliğinde kullanabilirsiniz. İfadeler birçok konumda hesaplamalar yapmak, karakterleri işlemek veya verileri test etmek için kullanılabilir. Tablo, sorgu, form, rapor ve makroların tümünün ifade kabul eden özellikleri vardır. Örneğin, bir denetimin Denetim Kaynağı ve Varsayılan Değer özelliklerinde ifade kullanabilirsiniz. İfadeleri tablo alanının Doğrulama Kuralı özelliğinde de kullanabilirsiniz.

Sayfanın Başı

İfadelerin bileşenleri

İfade oluşturmak için işlevleri, işleçleri, sabitleri ve değerleri kullanarak tanımlayıcıları bir araya getirirsiniz. Geçerli bir ifade en az bir işlev veya en az bir tanımlayıcı içermelidir ve sabitler veya işleçler de içerebilir. Ayrıca bir ifadeyi başka bir ifadenin parçası olarak, genelde bir işlevin bağımsız değişkeni olarak da kullanabilirsiniz. Buna ifadeyi iç içe yerleştirmek denir.

  • Tanımlayıcılar    Genel biçim şöyledir:

    [Collection name]![Object name].[Property name]

    Tanımlayıcının, yalnızca ifadeniz bağlamında benzersiz olmasını sağlayacak kadar olan bölümlerini belirtmeniz gerekir. Tanımlayıcının [Object name] biçiminde olması az görülen bir durum değildir.

  • İşlevler    Genel biçim şöyledir:

    Function(argument, argument)

    Bağımsız değişkenlerden biri genellikle bir tanımlayıcı veya ifadedir. Bazı işlevlere bağımsız değişken gerekmez. Belirli bir işlevi kullanmadan önce, işlevin söz dizimini gözden geçirin. Daha fazla bilgi için bkz. İşlevler (kategoriye göre düzenlenmiş).

  • İşleçler    Genel biçim şöyledir:

    Identifier operator identifier

    İşleçler bölümünde ayrıntılarıyla gösterildiği gibi, bu biçimin bazı özel durumları vardır.

  • Sabitler    Genel biçim şöyledir:

    Identifier comparison_operator  constant
  • Değerler    Değerler ifadenin birçok konumunda yer alabilir.

Sayfanın Başı

Nesneler, koleksiyonlar ve özellikler

Access veritabanındaki tüm tablolar, sorgular, formlar, raporlar ve alanlar tek tek nesneler olarak bilinir. Her nesnenin bir adı vardır. Microsoft Office Access Kişiler şablonundan oluşturulan veritabanındaki Kişiler tablosu gibi, bazı nesneler zaten adlandırılmıştır. Yeni nesne oluşturduğunuzda, ona bir ad verirsiniz.

Belirli bir nesne türünün tüm üyelerinden oluşan küme koleksiyon olarak bilinir. Örneğin, veritabanındaki tüm tablolar kümesi bir koleksiyondur. Veritabanınızda bir koleksiyonun üyesi olan bazı nesnelerin kendileri de başka nesneler içeren koleksiyonlar olabilir. Örneğin, tablo nesnesi alan nesneleri içeren bir koleksiyondur.

Nesnelerin, karakteristiklerini açıklayan ve bunları değiştirmek için bir yol sağlayan özellikleri vardır. Örneğin sorgu nesnesinin, çalıştırdığınızda nasıl görüneceğini hem açıklayan hem de belirtmenize olanak tanıyan bir Varsayılan Görünüm özelliği vardır.

Aşağıdaki diyagramda koleksiyonlar, nesneler ve özellikler arasındaki ilişki çizilmiştir:

Koleksiyonların nesneler ve özelliklerle ilişkileri

3 Özellik

2 Nesne

1 Koleksiyon

Sayfanın Başı

Tanımlayıcılar

İfadede nesne, koleksiyon veya özellik kullandığınızda, bu öğeye başvurmak için tanımlayıcı kullanırsınız. Tanımlayıcı, tanımladığınız öğenin adını ve bir de ait olduğu öğenin adını içerir. Örneğin, bir alanın tanımlayıcısı alanın adını ve bu alanın ait olduğu tablonun adını içerir. Bu tür bir tanımlayıcı örneği:

[Customers]![BirthDate]

Bazı durumlarda, öğenin adı kendi başına bir tanımlayıcı işlevi görür. Öğenin adı, oluşturduğunuz ifade bağlamında benzersiz olduğunda bu durum geçerlidir. Tanımlayıcının kalan kısmı bağlam tarafından örtük olarak belirtilir. Örneğin, tek bir tablo kullanan bir sorgu tasarlıyorsanız tek başına alan adları tanımlayıcı işlevi görür, çünkü tablodaki alan adlarının o tablo içinde benzersiz olması gerekir. Tek tablo kullandığınız için, sorguda bir alana başvurmak için kullandığınız her tanımlayıcıda tablo adı örtük olarak belirtilir.

Başka durumlarda, başvurunun çalışması için tanımlayıcının bölümlerini açıkça belirtmeniz gerekir. Tanımlayıcı ifade bağlamında benzersiz olmadığında bu durum geçerlidir. Bir belirsizlik olması durumunda, tanımlayıcının bağlamda benzersiz olması için yeteri kadar parçasını açıkça belirtmelisiniz. Örneğin, biri Ürünler, diğeri ise Siparişler adlı iki tablo kullanan bir sorgu tasarladığınızı ve her iki tabloda da ÜrünKimliği adlı bir alanın bulunduğunu varsayalım. Böyle bir durumda, sorguda iki ÜrünKimliği alanından birine başvurmak için kullandığınız tanımlayıcı, alanı adının yanı sıra tablo adını da içermelidir. Örneğin:

[Products]![ProductID]

Tanımlayıcı işleçleri    Tanımlayıcıda kullanabileceğiniz üç işleç vardır:

  • Ünlem işleci (!)

  • Nokta işleci (.)

  • Köşeli ayraç işleci ([ ])

Bu işleçleri, tanımlayıcının her parçasını köşeli ayraç içine alarak ve ardından bunları ünlem veya nokta işleciyle birleştirerek kullanırsınız. Örneğin, Çalışanlar adlı tablodaki Soyadı adlı alanın tanımlayıcısı, [Employees]![Last Name] olarak gösterilebilir. Ünlem işleci Access'e, izleyen öğenin ünlem işlecinden önce gelen koleksiyona ait bir nesne olduğunu söyler. Bu örnekte [Soyadı], kendisi de bir tablo nesnesi olan [Çalışanlar] koleksiyonuna ait bir alan nesnesidir.

Net olarak söylemek gerekirse, bir tanımlayıcıyı veya kısmi tanımlayıcıyı her zaman köşeli ayraç içine almanız gerekmez. Tanımlayıcıda boşluk veya başka özel karakter yoksa, Access ifadeyi okurken köşeli ayraçları otomatik olarak ekler. Bununla birlikte, köşeli ayraçları sizin yazmanız iyi bir yöntemdir çünkü hata yapmaktan kaçınmanıza yardımcı olacağı gibi, ifadenin belirli bir parçasının tanımlayıcı olduğuna ilişkin görsel ipucu da sağlar.

Sayfanın Başı

İşlevler, işleçler, sabitler ve değerler

İfade oluşturmak için tanımlayıcılardan fazlasına ihtiyacınız vardır; herhangi bir tür eylem gerçekleştirmeniz de gerekir. İfadede eylem gerçekleştirmek için işlevleri, işleçleri ve sabitleri kullanırsınız.

İşlevler

İşlev, ifadede kullanabildiğiniz bir yordamdır. Date gibi bazı işlevlerin çalışması için herhangi bir giriş gerekmez. Öte yandan işlevlerin çoğuna giriş gerekir ve bu girişler bağımsız değişkenler olarak adlandırılır.

Bu makalenin başındaki örnekte, DatePart işlevi iki bağımsız değişken kullanır: değeri "yyyy" olan aralık bağımsız değişkeni ve değeri [Customers]![BirthDate] olan tarih bağımsız değişkeni. DatePart işlevi için en az iki bağımsız değişken (aralık ve tarih) gerekir, ama dört adede kadar bağımsız değişkeni kabul edebilir.

Aşağıdaki listede, ifadelerde yaygın olarak kullanılan bazı işlevler gösterilir. Her işlevde kullandığınız söz dizimi hakkında daha fazla bilgi edinmek için o işlevin bağlantısına tıklayın.

  • Date işlevi, ifadeye geçerli sistem tarihini eklemek için kullanılır. Çoğunlukla Format işleviyle kullanılır ve tarih/saat verileri içeren alanlar için alan tanımlayıcılarıyla da kullanılır.

    =Date()
  • DatePart işlevi, tarihin bir parçasını saptamak veya ayıklamak için kullanılır. Genellikle bu tarih bir alan tanımlayıcısından elde edilir, ama bazı durumlarda başka bir işlevden (Date gibi) döndürülen tarih değeri de olabilir.

    DatePart ( "yyyy", Date())
  • DateDiff işlevi iki tarih arasındaki farkı, çoğunlukla bir alan tanımlayıcısından elde edilen tarihle Date işlevi kullanılarak elde edilen tarih arasındaki farkı saptamak için kullanılır.

    =DateDiff(“d”, Now(), [Orders].[ReceiveBefore])-10 
  • Format işlevi, tanımlayıcıya ve başka bir işlevin sonuçlarına biçim uygulamak için kullanılır.

    Format([Date],"ww")=Format(Now(),"ww")-1 
  • IIf işlevi ifadenin doğru mu yoksa yanlış mı olduğunu değerlendirmek, ardından ifade doğru olarak değerlendirilirse bir değeri ve ifade yanlış olarak değerlendirilirse başka bir değeri döndürmek için kullanılır.

    =IIf([CountryRegion]="Italy", "Italian", "Some other language")
  • InStr işlevi, dize içinde bir karakterin veya başka bir dizenin konumunu aramak için kullanılır. Arama yapılan dize çoğunlukla bir alan tanımlayıcısından elde edilir.

    InStr(1,[IPAddress],".")
  • Left, Mid ve Right işlevleri, en soldaki karakterden (Left), ortada belirli bir konumdan (Mid) veya en sağdaki karakterden (Right) başlayarak bir dizeden karakterleri ayıklamak için kullanılır. Bunlar yaygın olarak InStr işleviyle kullanılır. Bu işlevlerin karakterleri ayıkladığı dize çoğunlukla bir alan tanımlayıcısından elde edilir.

    Left([ProductName], 1)
    Right([AssetCode], 2) 
    Mid([Phone],2,3) 
    

İşlevlerin listesi için bkz. İşlevler (kategoriye göre düzenlenmiş).

İşleçler

İşleç, ifadenin diğer öğeleri arasındaki belirli bir aritmetik veya mantıksal ilişkiyi gösteren bir sözcük veya simgedir. İşleçler şunlar olabilir:

  • Aritmetik, artı işareti (+) gibi.

  • Karşılaştırma, eşittir işareti (=) gibi.

  • Mantıksal, Not gibi.

  • Birleştirme, & gibi.

  • Özel, Like gibi.

İşleçler genel olarak iki tanımlayıcı arasındaki ilişkiyi göstermek için kullanılır. Aşağıdaki tablolarda, Access ifadelerinde kullanabileceğiniz işleçler açıklanır.

Aritmetik    

İki veya daha çok sayıdan bir değeri hesaplamak veya bir sayının pozitif olan değerini negatife dönüştürmek için aritmetik işleçleri kullanırsınız.

İşleç

Amaç

Örnek

+

İki sayının toplamını alır.

[AltToplam]+[SatışVergisi]

-

İki sayı arasındaki farkı bulur veya sayının negatif değerini gösterir.

[Fiyat]-[İndirim]

*

İki sayının çarpımını alır.

[Miktar]*[Fiyat]

/

İlk sayıyı ikinci sayıya böler.

[Toplam]/[ÖğeSayısı]

\

Her iki sayıyı da tamsayıya yuvarlar, ilk sayıyı ikinci sayıya böler ve sonucu keserek tamsayı değerini gösterir.

[Kayıtlı]\[Odalar]

Mod

İlk sayıyı ikinci sayıya böler ve yalnızca kalan değeri döndürür.

[Kayıtlı] Mod [Odalar]

^

Sayıyı bir üsse yükseltir.

Sayı ^ Üs

Karşılaştırma    

Karşılaştırma işleçlerini, değerleri karşılaştırmak ve doğru, yanlış veya Null (bilinmeyen değer) sonucunun döndürülmesini sağlamak için kullanırsınız

İşleç

Amaç

<

İlk değerin ikinci değerden küçük olup olmadığını belirler.

<=

İlk değerin ikinci değerden küçük veya ona eşit olup olmadığını belirler.

>

İlk değerin ikinci değerden büyük olup olmadığını belirler.

>=

İlk değerin ikinci değerden büyük veya ona eşit olup olmadığını belirler.

=

İlk değerin ikinci değere eşit olup olmadığını belirler.

<>

İlk değerin ikinci değere eşit olmadığının doğru olup olmadığını belirler.

Her durumda, ilk değer veya ikinci değer Null olduğunda, sonuç da Null olur. Null bilinmeyen bir değeri temsil ettiğinden, bir Null değerle yapılan karşılaştırmaların sonucu da bilinmez.

Mantıksal    

Mantıksal işleçleri, iki değeri birleştirmek ve doğru, yanlış veya Null sonucunun döndürülmesini sağlamak için kullanırsınız. Mantıksal işleçlere Boole işleçleri adı verildiğini de görebilirsiniz.

İşleç

Kullanım

Açıklama

And

İfade1 And İfade2

Hem İfade1 hem de İfade2 doğru olduğunda, doğrudur.

Or

İfade1 Or İfade2

İfade1 veya İfade2'den herhangi biri doğru olduğunda, doğrudur.

Eqv

İfade1 Eqv İfade2

Hem İfade1 hem de İfade2 doğru olduğunda veya hem İfade1 hem de İfade2 yanlış olduğunda, doğrudur.

Not

Not İfade

İfade doğru olmadığında, doğrudur.

Xor

İfade1 Xor İfade2

İfade1 ve İfade2'den yalnızca biri doğru olduğunda, doğrudur.

Birleştirme    

Birleştirme işleçlerini, iki metin değerini tek bir dizede bir araya getirmek için kullanırsınız.

İşleç

Kullanım

Açıklama

&

dize1 & dize2

İki dizeyi birleştirerek tek bir dize oluşturur.

+

dize1 + dize2

Tek bir dize oluşturmak için iki dizeyi birleştirir ve null değerleri yayar.

Özel    

Özel işleçleri aşağıdaki tabloda açıklandığı gibi kullanırsınız.

İşleç

Açıklama

Daha Fazla Bilgi İçin

Is Null or Is Not Null

Bir değerin Null olduğunu veya Null olmadığını belirler.

Like "pattern"

Dize değerlerini, ? ve * joker işleçlerini kullanarak eşleştirir.

Like İşleci

Between val1 And val2

Sayısal bir değerin veya tarih değerinin aralık içinde yer alıp almadığını belirler.

Between...And İşleci

In(string1,string2...)

Dize değerinin bir dize değerleri kümesi içinde yer alıp almadığını belirler.

In İşleci

Sabitler

Sabit, ifadede kullanılabilen ve değişmeyen bilinen bir değerdir. Access'te yaygın olarak kullanılan dört sabit vardır:

  • True mantıksal olarak doğru olan bir şeyi gösterir.

  • False mantıksal olarak yanlış olan bir şeyi gösterir.

  • Null bilinen bir değer olmaması durumunu gösterir.

  • "" (empty string) boş olduğu bilinen bir değeri gösterir.

Sabitler, işlevin bağımsız değişkenleri olarak kullanılabileceği gibi ifadede ölçütün bir parçası olarak da kullanılabilir. Örneğin, sorguda bir sütuna ilişkin ölçütün bir parçası olarak boş dize sabiti ("") kullanarak o sütunun alan değerlerini hesaplayabilirsiniz. Bu durumda ölçüt olarak şunu girebilirsiniz: <>"". Bu örnekte, <> bir işleç ve "" de bir sabittir. Birlikte kullanıldığında, uygulandığı tanımlayıcının boş dizeyle karşılaştırılması gerektiğini belirtirler. Tanımlayıcının değeri boş dize dışında herhangi bir değer olduğunda, sonuç olarak çıkan ifade doğrudur.

Null sabitini kullanırken dikkatli olun. Çoğu durumda, Null sabitinin bir karşılaştırma işleciyle birlikte kullanılması hata sonucu verecektir. İfadede bir değeri Null ile karşılaştırmak isterseniz, Is Null veya Is Not Null işlecini kullanın.

Değerler

İfadelerinizde, 1254 sayısı veya "1 ile 10 arasında bir sayı girin," gibi hazır değerleri kullanabilirsiniz. Ayrıca, gerekirse işaret ve ondalık ayırıcının yer aldığı bir sayı dizisi olabilen, sayısal değerleri de kullanabilirsiniz. İşaret olmazsa, Access değerin pozitif bir değer olduğunu varsayar. Değeri negatif yapmak için, eksi işaretini (-) ekleyin. Bilimsel gösterim de kullanabilirsiniz. Bunun için, "E" veya "e" harfini ve üssü işaretini ekleyin (örneğin, 1,0E-6).

Metin dizelerini kullandığınızda, Access'in bunları doğru yorumladığından emin olmak için dizeyi tırnak içine alın. Bazı durumlarda, Access sizin için tırnak işaretlerini koyar. Örneğin, bir geçerlilik kuralı veya sorgu ölçütleri için ifadeye metin eklediğinizde, Access metin dizelerinizi otomatik olarak tırnak içine alır.

Örneğin, Paris metnini girerseniz, Access ifade içinde bunu "Paris" olarak gösterir. İfadenin, gerçekten de tırnak işaretleri içinde bir dize oluşturmasını isterseniz, iç içe geçen dizeyi tek tırnak işareti (') içine ya da üç kez çift tırnak işareti (") içine almanız gerekir. Örneğin, aşağıdaki ifadeler eşdeğerdir:

Forms![Contacts]![City]. DefaultValue = ' "Paris" ' 
Forms![Contacts]![City].DefaultValue = " " "Paris" " " 

Tarih/saat değerleri kullanmak için, değerleri sayı işaretleri (#) içine alın. Örneğin, #3-7-17#, #7-Mar-17# ve #Mar-7-2017# geçerli tarih/saat değerleridir. Access # karakterleri arasına alınmış geçerli bir tarih/saat değeriyle karşılaştığında, bu değeri otomatik olarak Tarih/Saat veri türünde kabul eder.

Sayfanın Başı

Web veritabanında ifadeleri iç içe kullanma sınırı 65'tir

65 düzeyden daha derin iç içe kullanılan ifadeler tarayıcıda çalışmayacağından, Access web veritabanında bu tür ifadeler kullanmamalısınız. Herhangi bir hata iletisi almazsınız, ancak ifade çalışmaz.

&, AND ve OR işleçlerinin kullanımı, sunucu üzerinde Access istemcisine yansımayan fazladan iç içe kullanım düzeyleri oluşturabilir. Örneğin, "a" & "b" & "c" ifadesi İfade Oluşturucusu'nda bir iç içe kullanım değilken, SharePoint'te concatenate.Db("a", concatenate.Db("b", "c") ) halini alır. Bu dönüşüm de bir düzey iç içe kullanım oluşturur. Tek bir ifadede birbirini izleyen çok sayıda &, AND veya OR işleci kullanılması, sunucunun iç içe kullanım sınırını (65) aşmanıza neden olabilir ve bu noktada ifade tarayıcıda çalışmaz.

Sayfanın Başı

İfade Oluşturucusu'nu kullanma

İfadelere giriş

İfade oluşturma

İfade örnekleri

Daha fazla yardıma mı ihtiyacınız var?

Daha fazla seçenek mi istiyorsunuz?

Abonelik avantajlarını keşfedin, eğitim kurslarına göz atın, cihazınızın güvenliğini nasıl sağlayacağınızı öğrenin ve daha fazlasını yapın.

Topluluklar, soru sormanıza ve soruları yanıtlamanıza, geri bildirimde bulunmanıza ve zengin bilgiye sahip uzmanlardan bilgi almanıza yardımcı olur.

Bu bilgi yararlı oldu mu?

Dil kalitesinden ne kadar memnunsunuz?
Deneyiminizi ne etkiledi?
Gönder’e bastığınızda, geri bildiriminiz Microsoft ürün ve hizmetlerini geliştirmek için kullanılır. BT yöneticiniz bu verileri toplayabilecek. Gizlilik Bildirimi.

Geri bildiriminiz için teşekkürler!

×